W Podlaskiem rozpoczęła działalność nowa gmina - Grabówka

Starania o utworzenie gminy Grabówka trwały wiele lat

Wszyscy wyrażali radość z powstania nowej gminy, o którą zabiegali od wielu lat. Składano podziękowania wszystkim, którzy do powstania gminy się przyczynili. Podkreślano, że powołanie gminy jest sukcesem mieszkańców, ich determinacji i wiary w to, że gmina powstanie.

Cieszę się, że udało nam się to osiągnąć. Przywracamy normalność i od pierwszego stycznia mamy wolną gminę Grabówka. Zrobiliśmy to najszybciej, jak mogliśmy. Zrobiliśmy to wspólnie i wszystkim, którzy doprowadzili do powołania tej nowej gminy, a głównie mieszkańcom, serdecznie dziękuję. Zrobimy wszystko, by to była dobrze funkcjonująca gmina. Chciałbym też uspokoić mieszkańców gminy Supraśl. Nie zostawimy was samych. Ta gmina nadal będzie dobrze funkcjonowała i wierzę we współpracę. Powołując gminę Grabówka, chcieliśmy spełnić wolę mieszkańców - mówi szef podlaskiej PO poseł Krzysztof Truskolaski.

Gminę Grabówka, która sąsiaduje z Białymstokiem, tworzy kilka miejscowości: Grabówka, Zaścianki, Sobolewo, Henrykowo i Sowlany. Gmina ma 64,6 km kw. powierzchni i jest jedną z najmniejszych obszarowo gmin wiejskich w województwie podlaskim - poinformował Podlaski Urząd Wojewódzki. W gminie Grabówka mieszka ponad 10 tys. osób i pod tym względem będzie jedną z kilku największych gmin wiejskich w Podlaskiem.

Tymczasowo gminą będzie zarządzała Ewa Bończak-Kucharczyk

Do 16 marca 2025 r., czyli do czasu wyborów wójta i rady gminy, która będzie się składać z 15 radnych, gminą Grabówka będzie zarządzała dotychczasowa pełnomocnik wyznaczona przez premiera - Ewa Bończak-Kucharczyk. Od 1 stycznia pełni ona obowiązki wójta i rady tej gminy jednocześnie - poinformował w środę na konferencji prasowej w Grabówce wojewoda podlaski Jacek Brzozowski.

Ta decyzja (o powołaniu gminy), która stała się dzisiaj faktem, 1 stycznia 2025 r., nie została zrealizowana wbrew, tylko w zgodzie z wolą mieszkańców, którzy są tutaj dzisiaj z nami po to, żeby pokazać jak ważna była, od przeszło dwóch dekad, walka o to, aby ta nowa jednostka terytorialna, administracyjna mogła powstać i decyzją rządu pana premiera Donalda Tuska stała się faktem - powiedział do zebranych w Grabówce wojewoda Brzozowski.

Dodał, że utworzenie tej gminy to "przywrócenie samorządności" po ostatniej prawie dekadzie, bo gmina miała pierwotnie powstać 1 stycznia 2016 r, ale tak się nie stało. Dodał także, że samorządność to jedna z największych wartości polskiej demokracji i należy dać ludziom taką możliwość.

Dochody gminy Grabówka zostały zaplanowane na 2025 r. na poziomie 78,6 mln zł

Dochody gminy Grabówka zostały zaplanowane na 2025 r. na poziomie 78,6 mln zł, a wydatki nieco ponad 76 mln zł. Urząd wojewódzki ocenił, że pozwala to na samowystarczalność finansową gminy, która ma budżet ponad dwukrotnie wyższy niż wiele gmin wiejskich w regionie. Wojewoda podkreślił, że ten budżet daje szanse na rozwój tego terenu.

Ewa Bończak-Kucharczyk oceniła, że powołanie nowej gminy w Polsce nie jest łatwą sprawą. "Z tym jest cała masa problemów, kłopotów i różnych perypetii" - mówiła na konferencji prasowej. Oceniła także, że trzeba było tworząc nową gminę dać szansę Grabówce na rozwój lepszy niż ten, który miała w gminie Supraśl.

Jestem wzruszona tą chwilą, tak długo na to czekaliśmy, ale w końcu się udało (...) Mamy wolną gminę Grabówka - powiedziała Katarzyna Todorczuk z grupy inicjatywnej powstania gminy Grabówka. Dodała, że samodzielna gmina jest dla tej społeczności "szansą na lepsze jutro", są wyzwania, aby podnosić poziom życia mieszkańców.

Gmina Grabówka będzie jedenastą gminą w stowarzyszeniu Białostocki Obszar Funkcjonalny. BOF tworzy Białystok z ościennymi gminami. Prezydent Białegostoku, prezes BOF Tadeusz Truskolaski powiedział, że nieprawdziwe są podawane przez niektórych informacje o tym, że Białystok będzie przyłączał gminę Grabówka. Deklarował współpracę w ramach BOF przy wydawaniu środków z UE na rozwój tego obszaru.

Grabówka będzie 16. gminą w powiecie białostockim

Grabówka będzie 16. gminą w powiecie białostockim - poinformował wicestarosta białostocki Roman Czepe. Gmina Grabówka jest faktem prawnym, administracyjnym, społecznym i publicznym" - powiedział Roman Czepe i pogratulował mieszkańcom. 

Również deklarował współpracę powiatu z nową gminą i dodał, że już ona ma miejsce oraz wyraził nadzieję na współpracę powiatu z gminami Grabówka i Supraśl, bo po czasie walki przychodzi czas współpracy.

Referendum w sprawie podziału gminy Supraśl po raz pierwszy odbyło się w 2015 r.

Starania grupy mieszkańców o powstanie gminy Grabówka mają wieloletnią historię. Chcieli osobnej gminy wyrażając niezadowolenie z funkcjonowania w gminie Supraśl. Referendum w sprawie podziału gminy Supraśl po raz pierwszy odbyło się w 2015 r. Było formalnie ważne. Przeciwko podziałowi opowiedziało się 55 proc. głosujących, ale w miejscowościach, które miałyby wejść w skład nowej gminy, zdecydowana większość głosujących - jak przypomina urząd wojewódzki, 78 proc. - opowiedziała się za podziałem.

Gmina Grabówka miała powstać 1 stycznia 2016 r. Tak się jednak nie stało, bo na kilka dni przed tym terminem ówczesny rząd Zjednoczonej Prawicy z premierem Beatą Szydło rozporządzeniem anulował powstanie tej gminy. TK w 2017 r. po wniosku grupy posłów PO orzekł, że "działanie to było niezgodne zarówno z Konstytucją jak i obowiązującą ustawą o samorządzie gminnym", ale gmina nie powstała. TK wskazał wtedy, że w procedurze przygotowania tego rozporządzenia nie przeprowadzono konsultacji i uznał je za niezgodne z konstytucją i z ustawą o samorządzie gminnym.

Do sprawy utworzenia gminy Grabówka wrócił obecny rząd utworzony po jesiennych wyborach parlamentarnych w 2023 r. Projekt rozporządzenia o powołaniu gminy Grabówka ukazał się w sierpniu 2024 r. i od razu protestowały władze gminy Supraśl i część mieszkańców, wspierali ich posłowie PiS. Rozporządzenie o utworzeniu gminy Grabówka Rada Ministrów przyjęła 1 października 2024 r.

Obecnie wniosek do TK o stwierdzenie nieważności utworzenia nowej gminy Grabówka poprzez wydzielenie jej z gminy Supraśl skierowali w grudniu 2024 r. posłowie PiS.

- Rząd Platformy Obywatelskiej i lokalni działacze związani z PO postanowili zniszczyć tę - znakomicie prosperującą - gminę (Supraśl), podzielić, spowodować, że mieszkańcy tej gminy będą mieli mniejsze możliwości rozwojowe niż dotychczas" - uzasadniał wówczas szef PiS w Podlaskiem Jacek Sasin w nagraniu opublikowanym w mediach społecznościowych. Decyzję o utworzeniu nowej gminy ocenił jako "skrajnie arbitralną, ignorującą głos mieszkańców". - To kroki nie tylko w obronie samorządu, ale i praworządności, przestrzegania konstytucji, ale i prawa międzynarodowego - mówił w tym samym nagraniu burmistrz Supraśla Radosław Dobrowolski.

Przeciwnicy podziału gminy Supraśl chcieli zorganizować nowe referendum w tej sprawie

Przeciwnicy podziału gminy Supraśl chcieli przed wakacjami w 2024. zorganizować nowe referendum w tej sprawie. Zebrano podpisy pod wnioskiem o takie referendum, radni Supraśla przyjęli uchwałę w sprawie organizacji tego referendum. Ostatecznie do niego nie doszło, bo prawnicy urzędu wojewódzkiego ocenili pod względem prawym, że referendum jest bezprzedmiotowe, a ponadto uchwała o organizacji referendum była podjęta z istotnym naruszeniem prawa.

Od 1 stycznia nowa sytuacja jest także w gminie Supraśl, gdzie z mocy prawa rozwiązaniu uległa rada miejska, bo w związku z nową gminą Grabówka wygaszono mandaty 8 radnych. Rzeczniczka wojewody Inga Januszko-Manaches poinformowała w środę, że premier nie zaakceptował jeszcze przedstawionego mu kandydata na pełnomocnika, który będzie sprawował obowiązki rady w Supraślu do czasu przeprowadzenia nowych wyborów. Jeszcze nie wiadomo, kiedy to się stanie.

źródło: PAP | red: mag, zmj, pp, bs