W grudniu 2019 r. Rada Miasta Białegostoku swoją uchwałą podniosła ceny biletów za przejazdy miejskimi autobusami, uchwalając też konkretny cennik. W połowie stycznia uchwałę zaskarżyła do sądu Prokuratura Regionalna w Białymstoku; skorzystała z prawa do wnoszenia skargi przed sądami administracyjnymi po analizie aktów prawa miejscowego.
W ocenie prokuratury, Rada Miasta przekroczyła bowiem swoje kompetencje, ustalając konkretne ceny i ulgi; dlatego prokuratura chce, by sąd stwierdził nieważność tej uchwały. Uchwale zarzucono również naruszenie przepisów Konstytucji RP i ustawy o publicznym transporcie zbiorowym.
W ocenie prokuratury, przepisy tej ustawy dają radzie kompetencję do ustalania nie konkretnej ceny biletów, ale cen maksymalnych, zaś ich "konkretyzowanie", w tym ustalanie stawek ulgowych, to kompetencja organu wykonawczego gminy (w tym przypadku prezydenta Białegostoku).
Postępowanie nadzorcze wszczął wojewoda
Kilka dni później, również z powodu podobnych wątpliwości prawnych, swoje postępowanie nadzorcze wszczął wojewoda podlaski.
Już po wszczęciu tego postępowania, rada na sesji zwołanej na wniosek prezydenta Białegostoku, przyjęła uchwałę korygując zapisy, które były kwestionowane. Wprowadzono określenia o cenach maksymalnych, rozszerzono również podstawę prawną do uchwały. Projekt zmiany był konsultowany z prawnikami wojewody.
Pod koniec stycznia postępowanie nadzorcze urzędu zostało umorzone jako bezprzedmiotowe, bo rada sama skorygowała już przepisy, uchwalając poprawione.
Ograniczona działalność orzecznicza sądów
Prokuratura swojej skargi jednak nie wycofała. Sąd administracyjny miał ją rozpoznać w środę. Sprawa została jednak zdjęta z wokandy. Zgodnie z zarządzeniem prezesa WSA w Białymstoku, działalność orzecznicza ogranicza się tam obecnie jedynie do spraw na posiedzeniach niejawnych oraz do ogłaszania wyroków w sprawach, które zakończyły się przed 16 marca (data wejścia w życie tych ograniczeń).
Prokurator jest jedną z osób uprawnionych do wniesienia skargi przed sądami administracyjnymi. "Jeżeli uchwała lub zarządzenie organu samorządu terytorialnego albo rozporządzenie wojewody są niezgodne z prawem, prokurator zwraca się do organu, który je wydał, o ich zmianę lub uchylenie albo kieruje wniosek o ich uchylenie do właściwego organu nadzoru; w przypadku uchwały lub zarządzenia organu samorządu terytorialnego prokurator może także wystąpić o stwierdzenie ich nieważności do sądu administracyjnego" - głosi art. 70 ustawy o prokuraturze.
Skarga prokuratury nie wstrzymała wejścia w życie uchwalonych podwyżek; obowiązują od 1 marca.
