Małgorzata Wenclik i Marta Siemieniuk - ze Stowarzyszenia 100-lecie kobiet i z Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej oddział w Białymstoku

Te dane nie są zbyt optymistyczne. Pod kątem szeroko pojętego równouprawnienia płci na 28 unijnych państw Polska zajmuje 21 miejsce. 

Pod uwagę wzięto różnice pomiędzy kobietami a mężczyznami jeśli chodzi o dostęp do edukacji, usług medycznych, zarobków czy szans na rynku pracy. Takie dane są w rankingu przygotowanym przez Europejski Instytut ds. Równości Kobiet i Mężczyzn.

W Dniu Kobiet o sytuacji Polek z Małgorzatą Wenclik ze Stowarzyszenia 100-lecie kobiet i Martą Siemieniuk z Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej oddział w Białymstoku rozmawia Renata Reda.

Renata Reda: To miły prezent na Dzień Kobiet. Dziś inauguruje działalność Podlaska Rada Kobiet. W jej skład wejdzie 17 przedstawicielek m.in. świata nauki, medycyny – przeróżnych dziedzin.

Na początek – dlaczego w ogóle tworzycie tę Podlaską Radę Kobiet?

Marta Siemieniuk: W zeszłym roku, w ramach Forum Kobiet Podlasia zobowiązałyśmy się na naszym wydarzeniu, że zainicjujemy powołanie takiej rady. I to się udało – dzisiaj mamy inaugurację, marszałek przyjął nasze zaproszenie, zaakceptował naszą inicjatywę. Dziś właśnie mamy swoje święto i będziemy inaugurować powołanie Podlaskiej Rady Kobiet.

Było to dla nas zobowiązanie bardzo ważne, bo zależy nam na tym, żeby reprezentować właśnie tak jak pani powiedziała - różne środowiska, stać w imieniu kobiet i rozmawiać o tym, jakie mamy problemy, jakie mamy dylematy i co możemy zmienić w naszym otoczeniu, w naszym środowisku lokalnym.

I na co liczycie? Czy faktycznie samorząd województwa podlaskiego może wam w czymś pomóc?

Małgorzata Wenclik: Mamy nadzieję, że tak. Wprawdzie w tej kadencji mamy rekordową ilość kobiet w sejmiku wojewódzkim i w ogóle w naszych strukturach samorządowych jest coraz więcej kobiet. To jest bardzo dobry sygnał, ale myślę, że i tak 1/3 kobiet, biorąc pod uwagę, że w populacji jest kobiet znacznie więcej, to ten taki głos różnych środowisk będzie dobrym wsparciem.

Takie rady kobiet zaczęły już funkcjonować jako organy doradcze przy albo sejmikach, albo radach gmin miejskich, albo przy organach wykonawczych w coraz większej ilości gmin i województw, w powiatach jeszcze nie, ale to jest taki sygnał, że kobiety chcą brać sprawy w swoje ręce. Chcą zabierać głos, może nie wszystkie mają jeszcze taką odwagę, żeby zacząć funkcjonować w strukturach publicznych, politycznych, ale myślę, że głos kobiet Podlasia powinien być słyszalny.

Myślę, że jesteśmy świetną marką jako kobiety – dużo z nas odnosi sukcesy i w innowacjach, i w administracji publicznej, i w nauce, i w kulturze, i też w designie, bo mamy przecież świetne projektantki z Podlasia i z Białegostoku. Tutaj jest przykład – przepiękny naszyjnik Eli Klemensowicz, naszej koleżanki, białostoczanki, która podbija Paryż. Takie kobiety jak Kora Jackowska czy Iris Apfel nosiły jej biżuterię. Więc myślę, że jest się czym chwalić i pokazywać, że jest siła sprawcza w kobietach.

Marta Siemieniuk: Jeszcze to, co ważne, że jest to wojewódzka rada. Tak jak analizowałyśmy rynek i patrzyłyśmy, przygotowywałyśmy się do powołania rady to oczywiście myślałyśmy o białostockiej radzie kobiet. Tu też zainicjowałyśmy taką inicjatywę, natomiast cieszy nas to, że jest to rada wojewódzka, ponieważ w skali kraju to jest tak naprawdę druga rada wojewódzka, także dla nas jest to ważne, bo jest to większa skala, gdzie możemy działać, zrzeszać kobiety i się integrować.

A będziecie zrzeszały panie z różnych środowisk z całego województwa? Teraz w skład rady wejdą takie panie? Na przykład z jakich miejscowości?

Małgorzata Wenclik: Tak, tak. Na pewno będą reprezentowane Łomża, Suwałki, Grajewo. Praktycznie z każdego subregionu, z każdej też organizacji, tam gdzie kobiety są silnie działające. Na naszych terenach, wiadomo, też koła gospodyń wiejskich – będą te kobiety też w składzie rady, więc różne środowiska będą reprezentowane i głosy różnych kobiet będą słyszalne.

A na jakie działania samorządu województwa podlaskiego chcecie i możecie mieć wpływ?

Małgorzata Wenclik: To jest też nowa perspektywa finansowania, więc my liczymy na to, że w różnego rodzaju programach, które będą tutaj w naszym województwie będą uwzględniane kwestie liczące się dla kobiet.

Dla nas przede wszystkim bardzo ważna jest profilaktyka jeżeli chodzi o kwestie nowotworowe. Świetnie współpracujemy z Białostockim Centrum Onkologii, zresztą w wielu naszych akcjach Centrum jest partnerem i profilaktyka nie tylko związana z rakiem piersi, ale też np. ze szczepieniami dzieci i dziewczynek jeżeli chodzi o HPV.

Bardzo poważnym problemem, nie tylko w naszym regionie, ale generalnie w Polsce jest problem zdrowia psychicznego. Ponosimy niesamowite konsekwencje tego, co przeżyliśmy w trakcie covidu i ciągnie się to za nami – nasze dzieci ponoszą tego konsekwencje. Więc kobiety troszczą się nie tylko o siebie, ale o rodziny, o dzieci, o osoby starsze, bo taka zawsze jest i była nasza rola i mimo wszystkich sukcesów zawodowych te role pewnie dalej będą tradycyjne w tym naszym świecie zachowane.

Marta Siemieniuk: Zależy nam też na edukacji w zakresie tolerancji, równości. Bardzo nam zależy, żeby aktywizować młode osoby na liderów i liderki, bo nie chodzi tylko o wsparcie kobiet, ale o wsparcie wszystkich – zarówno kobiet, jak i mężczyzn, bo to jest rada nie zajmująca się tylko tematyką kobiet, ale tematyką równości kobiet i mężczyzn, równości chłopców i dziewczynek, więc ta aktywizacja i aktywność społeczna, obywatelska jest dla nas też bardzo ważna.

Jeśli chodzi o szanse kobiet i mężczyzn na rynku pracy, to w rankingu Europejskiego Instytutu do Spraw Równości Kobiet i Mężczyzn Polska jest znacznie poniżej średniej unijnej – na 21 miejscu na 28 państw. Jaka jest sytuacja polskich kobiet, jeśli chodzi o awanse zawodowe, płace, według waszego rozeznania?

Małgorzata Wenclik: Zgodnie ze statystykami, które też są nam znane, żeby dogonić te kraje powiedzmy najbardziej demokratyczne, czyli gdzie ta równość jest najbardziej zachowana…

Czyli Szwecja, Dania i Holandia – to czołówka rankingu.

Tak. Zajmie nam to około 100 lat, natomiast są też takie zawody, gdzie jest coraz lepiej. Czy takie sfery, gdzie kobiet też jest coraz więcej. Ta feminizacja następuje, bo to jest naturalna kwestia zmian demograficznych.

Po pierwsze, kobiety żyją dłużej, są bardziej aktywne, a poza tym, zgodnie nawet z przewidywaniami, które są w naszych strategiach rozwoju województwa podlaskiego do 2030 roku kobiety przeciętnie będą żyły 80 lat, mężczyźni 70 kilka. Naturalnym jest więc, że będą zachodziły pewne zmiany.

Ja mogę tylko powiedzieć o swoim środowisku, w którym widzę te zmiany, czyli w środowisku naukowym. Jeżeli rektorem Politechniki Białostockiej zostaje kobieta, jeżeli dziekanami czy prodziekanami na praktycznie każdym wydziale Uniwersytetu w Białymstoku są kobiety to już widzimy pewną zmianę. Jeżeli na Wydziale Prawa studiowałam ok. 30 lat temu, to niewiarygodne, ale właśnie tak jest, to szefami katedr byli praktycznie sami panowie i niewiele było też kobiet, które były wykładowczyniami. W tej chwili ta sytuacja zmienia się diametralnie. Jest mnóstwo kobiet, które zostały w tym czasie wykształcone, które mają silną pozycję, które są silnymi naukowczyniami i na pewno dochodzi tutaj do pewnej zmiany.

Marta Siemieniuk: Ta zmiana zależy od nas i widać, że kobiety chcą tej zmiany. Dlatego się integrują i dlatego się skupiają chociażby w tej Podlaskiej Radzie Kobiet. Dlatego też zapraszamy 17 marca – jako Forum Kobiet Podlasia organizujemy wydarzenie Kobiety Kobietom – Rozkwitnij na wiosnę. Bardzo zapraszamy, bo tam też będziemy motywowały, będziemy mówiły o tym, jak warto mieć wpływ na pewne rzeczy, które dzieją się w naszym życiu, zarówno jeśli chodzi o profilaktykę zdrowotną, jak i właśnie tą aktywność społeczną, obywatelską.

To jest ważne, bo to my same wpływamy na to, kim jesteśmy, gdzie jesteśmy, co chcemy robić i jak będzie się zmieniało otoczenie wokół nas. Więc serdecznie zapraszamy 17 marca. Zapraszamy na nasz fanpage na Facebooku – Forum Kobiet Podlasia, tam są wszystkie informacje. Będzie nam miło, jeżeli kobiety zechcą być z nami, ale również nie tylko kobiety, bo my się nie zamykamy, nie wspieramy tylko samych kobiet, ale wszyscy, którzy w ogóle chcą być z nami, chcą brać udział w naszych inicjatywach…

Ciekawa debata także dzisiaj na Wydziale Prawa.

Małgorzata Wenclik: Tak, ciekawa konferencja na Wydziale Prawa UwB, już od godziny 10 wszystko się zaczyna. Kobiety i prawo, ale temat trudny, czyli temat związany z wykorzystywaniem kobiet, z molestowaniem, z działaniami przemocowymi wobec kobiet. Świetni specjaliści, zapraszamy serdecznie, ponieważ wstęp jest wolny.

A o godz. 17 w Nie-Teatrze z kolei nasze stowarzyszenie, w którym my działamy – Stowarzyszenie 100-lecie Kobiet podejmie się też niebagatelnego wyzwania i mamy debatę na temat feminizmu. To jest kontynuacja debaty z 28 listopada. Tym razem okrągły stół, wcześniej była debata oksfordzka. 13 osób będzie brało udział w debacie, zgłosiło się ok. 70 osób, które chcą widzieć, jak taka debata wygląda. Świetni specjaliści, socjolodzy, prawnicy, dziennikarze. Myślę, że będzie bardzo ciekawie.

Dzień Kobiet zapowiada się wam bardzo pracowicie.

Marta Siemieniuk: Tak, dokładnie, ale bardzo też ciekawie, bo oprócz tego, że to jest miłe spotkanie, to też są to zawsze rozmowy bardzo merytoryczne, które na pewno bardzo nas wzmacniają i pokazują, w którą stronę chciałybyśmy iść, z kim byśmy chciały przebywać i jakie otoczenie wokół siebie chcemy tworzyć.