80. rocznica utworzenia Armii Krajowej - uroczystości w regionie [zdjęcia]

W Białymstoku uroczystościom towarzyszy wystawa, można też odebrać pamiątkową gazetę

Główne uroczystości rocznicowe w Białymstoku odbyły się przy pomniku poświęconego żołnierzom Armii Krajowej, który znajduje się przy ul. Kilińskiego w centrum Białegostoku. Tam składano wieńce i kwiaty. W uroczystości wzięli udział m.in. kombatanci AK, przedstawiciele władz samorządowych i duchowieństwa, wojsko.

Muzeum Wojska przygotowało wystawę plenerową związaną z 80. rocznicą utworzenia AK; można tam zobaczyć archiwalne zdjęcia ze zbiorów tej placówki. W budynku muzeum można było odbierać specjalnie wydaną jednodniówkę "Zwycięstwo będzie Twoją nagrodą".

To najważniejsza organizacja wojskowa podziemia podczas II wojny światowej, największa konspiracyjna armia okupowanej Europy - mówił o AK prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski: 

Chylimy głowy przed wszystkimi tymi, którzy nie ugięli się przed przemożną siłą wrogów, którzy w obliczu klęski nie załamali rąk. Pragniemy podziękować im za zachowanie wspaniałego etosu wojska i ideałów przedwojennego patriotyzmu - powiedział Tadeusz Truskolaski.

Prezydent Białegostoku podkreślał, że AK była "godnym następcą" bohaterów narodowych powstań i walki o niepodległość. O uroczystości mówił, że jest "zadośćuczynieniem" dla wszystkich polskich bohaterów, którzy nie doczekali się wdzięczności za swe poświęcenie, a "nierzadko oddali życie, za swe ideały, w walce z okupantem w więzieniach Gestapo, katowniach NKWD i UB".

W kilkunastu miejscach w Białymstoku zapłonęły znicze

Znicze zapłonęły w poniedziałek też w innych miejscach pamięci związanych z państwem podziemnym w Białymstoku, np. przy pomniku Danuty Siedzikówny "Inki" czy pod tablicą na budynku kina Ton, który po wojnie był miejscem politycznych procesów.

Wcześniej wieńce i kwiaty przy pomniku AK i w innych miejscach pamięci, złożyli wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski i marszałek województwa Artur Kosicki oraz m.in. przedstawiciele IPN i organizacji niepodległościowych.

"AK miała bardzo wielki wkład w ochronę polskiej ludności, w walkę o wyzwolenie. Głównym celem było odzyskanie niepodległości" - mówił wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski. Zwracał uwagę na akcję "Burza", czyli operację podjętą przez oddziały AK przeciw wojskom niemieckim w końcowej fazie okupacji, bezpośrednio przed wkroczeniem Armii Czerwonej i Powstanie Warszawskie, które nazwał "jednym z ostatnich akordów działalności AK".

Nie dane było nam tych bohaterów, którzy walczyli, działali przez całą konspirację, należycie uhonorować, ponieważ Polska i AK nie osiągnęła tego głównego celu, czyli odzyskania niepodległości po 1944 roku, a nie dość tego - bohaterowie AK ponosili bardzo szerokie represje - powiedział Bohdan Paszkowski.

To była największa organizacja, która walczyła z okupantem. To byli ludzie, którzy stanęli do walki o to, żebyśmy żyli w wolnym, niepodległym kraju - dodał marszałek Artur Kosicki. 

Trzeba pamiętać, że Armia Krajowa i ci ludzie walczyli o wolność swoich bliskich, o swoje domy i prawo do życia. Żołnierze Armii Krajowej z bronią w ręku, nie bronią przy nodze, walczyli z okupantem, chcąc przyczynić się do wyzwolenia Polski - mówił dr hab. Krzysztof Sychowicz z białostockiego oddziału IPN. 

Krzysztof Zychowicz przypominał, że czas powstania AK to okres deportacji, aresztowań i masowych egzekucji dokonywanych przez hitlerowców w czasie II wojny światowej.

Uroczystości rocznicowe w Łomży

W Łomży rocznica utworzenia AK obchodzona była pod pomnikami Żołnierzy Armii Krajowej Obwodu Łomżyńskiego oraz Żołnierzy Podziemia Narodowego Ziemi Łomżyńskiej.

Oba usytuowane są przy Szkole Muzycznej (Al. Legionów 36), a uroczystości organizuje w tym roku 18. Łomżyński Pułk Logistyczny im. gen. bryg. Mariana Raganowicza.

W Suwałkach uczczono pamięć byłego żołnierza AK

W Suwałkach z okazji 80. rocznicy powstania Armii Krajowej uczczono pamięć byłego żołnierza tej formacji Stanisława Wiśniewskiego ps. "Zagłoba". Dzięki działaniom Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku oraz Wojskowej Komendy Uzupełnień w Suwałkach udało się odrestaurować jego zniszczony grób.  

Podczas uroczystości naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Białymstoku dr Jarosław Schabieński przedstawił sylwetkę "Zagłoby":

Stanisław Wiśniewski był żołnierzem Armii Krajowej a następnie Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Był młodym, szeregowym żołnierzem, który walczył  od 1943 roku, a poległ już po wojnie z rąk UB w 1947 roku. Miał on wcześniej grób, o który zadbała rodzina, ale 2 lata temu został on zniszczony przez nieznanych sprawców i wymagał remontu. Cieszę się, że jako Instytut Pamięci Narodowej mogliśmy to zrobić - mówił Jarosław Schabieński.

Halina Waraksa z domu Wiśniewska, siostrzenica Stanisława Wiśniewskiego podkreślała, że swojego stryja znała jedynie z opowiadań ojca o tym trudnym czasie oraz w jaki sposób zginął: 

To jest bardzo trudny czas dla nas i przywołuje to bardzo trudne wspomnienia mimo tego, że minęło już tyle lat. Bardzo cieszymy się, że odrestaurowano pomnik wuja. To jest takie miejsce, gdzie będziemy mogli ciągle wracać i wspominać to, co w naszej pamięci zostało - mówi Halina Waraksa.

Obecny na uroczystości poseł Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Zieliński podkreślał, że naród, który nie pamięta o swoich bohaterach nie ma przed sobą przyszłości:

Na szczęście naród polski ma przed sobą przyszłość ponieważ po latach komunizmu, po kilkudziesięciu latach PRL-u i walki z pamięcią o tych, którzy walczyli o prawdziwą niepodległość Polski, przypomina bohaterów i wydobywa ich od zapomnienia i oddaje należną im cześć - mówił poseł.

| red: bs, mag